ในปัจจุบันวัคซีนป้องกันโควิดสามารถแจกจ่ายสู่คนไทยได้มากขึ้น แต่พบว่ามีแม่ท้องเพียงแค่ 42% เท่านั้นที่ฉีดวัคซีนป้องกันโควิดครบ 2 เข็ม ซึ่งถือว่าน้อยมากๆ และแม้ว่าตอนนี้ เหมือนว่าสถานการณ์โควิดจะมีแนวโน้มที่ดีขึ้น แต่สำหรับคุณแม่ที่ตั้งท้องอยู่ ไม่ว่าสถานการณ์แบบไหน การติดเชื้อโควิดในช่วงตั้งท้อง ก็ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ เนื่องจากแม่ท้องทุกคน ทุกไตรมาส ถือเป็นกลุ่มความเสี่ยงสูงในการติดเชื้อโควิดค่ะ วันนี้หมอหน่อยจะมาบอก 5 เหตุผลว่าทำไม แม่ท้องต้องฉีดวัคซีนป้องกันโควิดค่ะ
1. วัคซีนป้องกันโควิด สามารถลดความรุนแรงจากการติดเชื้อในแม่ท้องได้
ในช่วงตั้งท้อง คุณแม่จะมีระดับภูมิคุ้มกันที่ต่ำลง เนื่องจากป้องกันการปฏิเสธลูกน้อย ทำให้คุณแม่มีโอกาสที่จะมีอาการป่วยรุนแรงไม่ว่าจะเป็นการติดเชื้อแบบไหน โดยเฉพาะกลุ่มโรคที่เกี่ยวกับการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ เนื่องจากการทำงานของปอดจะแย่ลงในช่วงตั้งครรภ์
พบว่า แม่ท้องที่ติดเชื้อโควิดมีโอกาสที่จะมีความรุนแรงของโรคมากกว่าคนทั่วไปคือ
เพิ่มโอกาสนอน ICU มากขึ้น 2-3 เท่า
เพิ่มโอกาสการใช้เครื่องช่วยหายใจมากขึ้น 2.6-2.9 เท่า
เพิ่มโอกาสการเสียชีวิตมากขึ้น 3 เท่า
การฉีดวัคซีนป้องกันโควิด สามารถลดความรุนแรงของโรคและอัตราการเสียชีวิตของแม่ได้อย่างมีนัยสำคัญค่ะ
2. วัคซีนป้องกันโควิด สามารถลดความเสี่ยงต่อลูกน้อยในครรภ์ได้
แน่นอนว่าการติดเชื้อโควิด ไม่ได้มีผลต่อแม่เท่านั้น แต่ยังส่งผลเสียต่อลูกน้อยในครรภ์ พบว่า หญิงตั้งครรภ์ที่ติดเชื้อโควิดแล้วอาการรุนแรง มีโอกาสที่ลูกจะคลอดก่อนกำหนด น้ำหนักตัวน้อย และต้องเข้า ICU มากกว่าคุณแม่ตั้งครรภ์ทั่วไป ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพของลูกน้อย ทั้งในระยะสั้น และในระยะยาว
ดังนั้น การฉีดวัคซีนป้องกันโควิดของแม่ท้อง จึงเป็นหนึ่งในวิธีที่คุณแม่จะสามารถปกป้องลูกน้อยในครรภ์ได้อีกทางหนึ่ง ในสถานการณ์แบบนี้ค่ะ
3. ลูกน้อยจะได้รับภูมิคุ้มกันไปด้วย
การฉีดวัคซีนป้องกันโควิดในช่วงตั้งครรภ์ และช่วงให้นมลูก พบว่ามีภูมิคุ้มกันบางส่วน ส่งผ่านทางรก และทางน้ำนมจากแม่ไปสู่ลูกได้ด้วย มีงานวิจัยพบว่า ทารกน้อยกว่า 6 เดือนที่ติดเชื้อโควิด แล้วแม่ฉีดวัคซีนป้องกันโควิดครบ 2 เข็มในช่วงท้อง มีอัตราการนอนโรงพยาบาลน้อยกว่า เด็กที่แม่ฉีดวัคซีนไม่ครบมากถึง 61% (1) แม้การติดเชื้อในทารกแรกเกิดจะยังพบน้อยมาก แต่การป้องกันเป็นสิ่งที่ดีที่สุดค่ะ
4. วัคซีนโควิดปลอดภัยและได้ผลดีในแม่ท้อง
งานวิจัยทั่วโลกที่ศึกษาแม่ท้องที่ฉีดวัคซีนป้องกันโควิด พบว่า วัคซีนป้องกันโควิด มีความปลอดภัย และไม่ส่งผลเสียต่อทารกในครรภ์ ไม่เพิ่มความเสี่ยงต่อการแท้ง ไม่ทำให้ลูกตัวเล็ก ไม่ได้ทำให้ลูกพิการแต่อย่างใด นอกจากนี้ยังไม่พบผลข้างเคียงที่รุนแรง หรือผลข้างเคียงที่แตกต่างจากคนกลุ่มอื่นๆ ในแม่ท้องแต่อย่างใดค่ะ
5. การฉีดวัคซีนป้องกันโควิดครบ 2 เข็ม ป้องกันแม่ท้องได้ดีกว่า
ในปัจจุบัน แม่ท้องสามารถฉีดวัคซีนป้องกันโควิดทุกชนิดได้เมื่ออายุครรภ์มากกว่า 12 สัปดาห์ โดยเฉพาะวัคซีนกลุ่ม mRNA ซึ่งมีการศึกษาว่าปลอดภัยในคนท้อง โดยพบว่า ประสิทธิภาพการป้องกันการติดเชื้อโควิดในคนท้องสูงถึง 87% หลังครบ 2 โดส 14 วัน (2) โดยเข็มแนะนำให้แม่ท้องทุกคน ฉีดวัคซีนป้องกันโควิดให้ครบ 2 เข็ม และควรได้รับการกระตุ้นวัคซีน ตามคำแนะนำของแพทย์ในช่วงเวลาที่เหมาะสมค่ะ
วัคซีนป้องกันโควิดกับคุณแม่ให้นม
วัคซีนป้องกันโควิด ยังสามารถฉีดได้อย่างปลอดภัยในคุณแม่ให้นม ไม่จำเป็นต้องปั๊มนมทิ้ง สามารถให้นมได้อย่างปกติ อย่างที่หมอหน่อยบอกไปก่อนหน้านี้ ลูกน้อยของคุณแม่ อาจได้รับภูมิคุ้มกันป้องกันโควิดผ่านทางน้ำนม ซึ่งสามารถปกป้องลูกน้อย จากความรุนแรงของโควิดได้ค่ะ
สำหรับคุณแม่ท่านไหนที่ติดเชื้อโควิด ถ้าไม่ต้องรับยาต้านไวรัส ก็ยังสามารถให้นมลูกได้ เพียงแต่ควรสวมหน้ากากอนามัย และล้างมือให้ดีก่อนสัมผัสลูกน้อยทุกครั้ง แต่ถ้าคุณแม่ได้รับยาต้านไวรัส ควรงดให้นมลูกน้อยไปก่อนนะคะ
หวังว่าบทความนี้ คงสร้างความมั่นใจคุณแม่ทุกคนได้นะคะ อย่าลืมฉีดวัคซีนป้องกันให้ครบนะคะ
ด้วยรักและห่วงใยจากหมอหน่อยเองค่ะ
เขียนโดย
พญ. ทานตะวัน จอมขวัญใจ หมอหน่อย (Tantawan Jomkwanjai.MD)