แม้ช่วงแรกเกิดของลูกน้อย กิจวัติส่วนใหญ่ของลูกคือการกิน และนอนเป็นหลัก แต่ในช่วงที่ลูกตื่นดี หรือสามารถตอบสนองต่อกิจกรรมบางอย่างกับคนเลี้ยงได้ ก็เป็นช่วงเวลา ที่คุณพ่อคุณแม่ สามารถเล่น หรือทำกิจกรรมกับลูก เพื่อกระตุ้นและส่งเสริมพัฒนาด้านต่างๆ ของลูกได้ค่ะ วันนี้หมอหน่อยจะมาแนะนำกิจกรรม ที่คุณพ่อคุณแม่ สามารถทำและเล่นกับลูกน้อยวัน 0-3 เดือนค่ะ
ในช่วง 0-3 เดือนแรก จุดประสงค์หลักของกิจกรรม คือการส่งเสริมให้เค้าได้ทำความรู้จักกับสิ่งรอบๆ ตัว ทั้งจาการเล่นกับพ่อแม่ หรือ กิจกรรมที่ทำโดยเค้าเอง กิจกรรมที่ส่งเสริมพัฒนาการของลูกคือ
1. การพูดคุยกับลูก
การพูดคุยกับลูกเป็นกิจกรรมที่ทำได้ง่ายและมีประสิทธิภาพมากที่สุด เพราะการที่ลูกได้ยินเสียง มองหน้า ได้ฝึกโต้ตอบ จะเป็นการสร้างเสริมพัฒนาการทั้งด้านสังคม การได้ยิน การมองเห็น และสร้างพื้นฐานอารมณ์ที่ดีให้กับลูกน้อย
2. การทำ Tummy Time
การทำ Tummy time หรือจับลูกนอนคว่ำ ช่วงส่งเสริมพัฒนาการของลูกได้หลายอย่างโดยเฉพาะด้านกล้ามเนื้อ ทั้งยังส่งเสริมการมองเห็นของลูกจากการที่ลูกได้เห็นวิวหรือสิ่งของต่างๆ ในมุมที่แตกต่างกันออกไป ซึ่งการทำ Tummy time สามารถเริ่มทำได้เร็ว และทำต่อเนื่องไปได้เรื่อยๆ ตามความต้องการของลูกเลยค่ะ (อ่านเพิ่มเติมเรื่อง Tummy time)
3. การให้หันตามเสียง
การทำกิจกรรมให้ลูกหันตามเสียง เป็นการฝึกการได้ยิน รวมถึงความแข็งแรงของกล้ามเนื้อคอ เมื่อลูกหันตามเสียงที่ได้ยิน โดยอาจใช้เสียงต่างๆ ทั้งจากของเล่นที่มีเสียง (Rattle) เสียงเพลง หรือเสียงของคุณพ่อคุณแม่เอง กิจกรรมนี้นอกจากได้ฝึกพัฒนาการของลูกแล้ว ยังสามารถใช้ดูความผิดปกติของการได้ยินของลูกด้วย หากลูกไม่หันตามเสียงแม้ว่าเสียงจะดังแค่ไหน ควรปรึกษาแพทย์เพิ่มเติม เพื่อตรวจการได้ยินค่ะ
4. ภาพ High Contrast
ในช่วงแรกเกิดลูกจะมองเห็นแค่ลางๆ เฉพาะภาพที่มีสีตัดกันมากๆ เช่น ขาว ดำ แดง การให้ลูกได้มองภาพที่มีสี High Contrast เวลาทำกิจกรรมต่างๆ แม้กระทั้งหนังสือ สีสันที่ตัดกัน จะเป็นการสร้างเสริมพัฒนาการด้านการมองเห็นของลูกได้เป็นอย่างดีค่ะ
5. การให้มองกระจก
แม้การมองเห็นของลูกยังไม่ดีนัก แต่ลูกน้อยชอบมากๆ กับการมองใบหน้าต่างๆ ทั้งใบหน้าคุณพ่อคุณแม่ หรือใบหน้าของตัวเอง การให้ลูกน้อยมองกระจกที่ออกแบบมาสำหรับเด็ก จะเป็นการส่งเสริมพัฒนาทั้งทางการมองเห็น การรู้จักตัวเอง การเรียนรู้สิ่งต่างๆ รอบตัวได้เป็นอย่างดี
6. กิจกรรมให้ลูกเตะ
การให้ลูกได้ออกแรงเตะสิ่งของ จะสามารถฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขา รวมถึงการพัฒนาเรื่องประสาทรับรู้ต่างๆ สามารถหาพื้นที่ให้ลูกได้ฝึกแตะ เช่น Play gym แผ่นกระดาน หรือ ที่นอน เป็นกิจกรรมง่ายๆ ที่สามารถสร้างความสนุกสนานให้ลูกน้อยได้ค่ะ
7. โมบายด์
การให้ลูกดูโมบายด์ พร้อมอาจมีเสียงเพลงประกอบ สามารถส่งเสริมพัฒนาการการมองเห็น ความอยากรู้อยากเห็น การได้ยิน รวมถึงสามารถสร้างความบันเทิงให้ลูกน้อยได้เช่นกันค่ะ
8. กิจกรรมเล่นเวลาอาบน้ำ
การเล่นน้ำ หรือ เล่นตอนอาบน้ำ เป็นช่วงเวลาทำกิจกรรม ที่สามารถเสริมสร้างพัฒนาการของลูกได้ การที่ลูกได้สัมผัสน้ำ สัมผัสอุณหภูมิที่แปลกใหม่ การเห็นของเล่นลอยได้ ได้ฝึกคว้า เอาเข้าปาก ได้ฝึกตีน้ำ เป็นการสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ใหม่ๆ ให้ลูกได้อีกมากมาย ทั้งยังสามารถฝึกให้ลูกชอบการอาบน้ำ และสร้างพฤติกรรมดีๆ ให้ลูกในอนาตคได้ค่ะ
9. กิจกรรมสัมผัสสิ่งของต่างๆ
การให้ลูกได้สัมผัสสิ่งของ หนังสือ ที่มีลักษณะการสัมผัสที่แตกต่าง จะช่วยเสริมสร้างพัฒนาการการสัมผัสของลูก ลองให้ลูกจับหนังสือผ้าที่มีเสียง จับตุ๊กตานุ่มๆ จับของเล่นที่มีรูปร่างหรือผิวสัมผัสที่แตกต่าง จะช่วยให้ลูกได้ฝึกทักษะ การรับรู้ทางการสัมผัสได้ดีขึ้น เรียนรู้สิ่งรอบตัวดีขึ้น
กิจกรรมสร้างเสริมพัฒนาการเหล่านี้ เป็นกิจกรรมง่ายๆ ที่คุณพ่อคุณแม่ อาจทำสลับกันไปมา นอกจากจะช่วยให้พัฒนาการของลูกสมวัยแล้ว ยังช่วยสร้างความรัก ความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัวด้วยค่ะ
อย่าลืมลองทำดูนะคะ^^
เขียนโดย
พญ. ทานตะวัน จอมขวัญใจ หมอหน่อย (Tantawan Jomkwanjai.MD)