เชื่อว่า ไม่ว่าครอบครัวไหน ก็อยากให้ลูกฉลาดเฉลียวนะคะ แม้ว่าหมอหน่อยจะไม่สนับสนุนให้มีการเปรียบเทียบเด็ก แต่ก็ต้องยอมรับว่า หมอหน่อยยังอยากจะแชร์เทคนิคที่คุณพ่อคุณแม่สามารถทำได้ เพื่อเพิ่มโอกาสที่ลูกของเราจะมีสมองที่ดี เพื่อที่ในอนาตค สังคมเราจะเต็มไปด้วยเด็กเก่งๆ ค่ะ วันนี้หมอหน่อยจะขอมาแชร์เทคนิค สร้างลูกน้อยของเราให้เป็นเด็กฉลาดสมวัยค่ะ
การจะสร้างลูกที่ฉลาด ส่วนหนึ่งมาจากการเลี้ยงดูค่ะ
Parents influence may be key
คนที่ฉลาดที่สุด ไม่ว่าจะเป็น Einstein หรือคนอื่น มักจะมีพื้นฐานการเลี้ยงดูที่ส่งเสริมด้วย โดยนักวิจัยพบว่า การเลี้ยงที่ช่วยส่งเสริมการพัฒนาสมองของลูกคือ
กระตุ้นให้ลูกช่วยเหลือตัวเอง มีความเป็นตัวเอง แต่เราเข้าไปดูแลเมื่อเค้าต้องการ
แนะนำความคิดใหม่ๆ กระตุ้นความใครรู้ ความสงสัย โดยเราช่วยแนะนำการหาคำตอบหรือแก้ปัญหาเบื้องต้น
ปรับการเลี้ยงดู ตามรูปแบบนิสัย ความสนใจของลูก
เพราะเด็กแต่ละคนไม่เหมือนกัน หลักการคือให้เค้าเป็นแบบที่ดีที่สุด ในแบบของเค้าค่ะ
สร้างลูกให้ฉลาดได้ยังไงบ้าง
คุณพ่อคุณแม่ ไม่จำเป็นต้องมีอุปกรณ์ หรือพาไป Class เรียนแพงๆ ค่ะ ความสำคัญคือการเลี้ยงดูและสิ่งแวดล้อมของลูกตั้งแต่เค้าเริ่มมีชีวิตเลย โดยเทคนิคสร้างลูกให้ฉลาดคือ
1. ดูแลสมองลูกน้อยตั้งแต่อยู่ในท้อง
สมองของลูกเริ่มสร้างตั้งแต่อยู่ในท้อง ดังนั้นการดูแลสมองของลูกตั้งแต่อยู่ในท้อง จะเป็นการเริ่มต้นที่ดีที่สุด ในสร้างการตั้งครรภ์ สิ่งที่คุณแม่สามารถทำเพิ่มได้คือ
หลีกเลี่ยงสารพิษ ทั้ง BPA, Phthalates, alcohol ไม่สูบบุหรี่
ทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ สารอาหารทั้ง Macronutrients และ Micronutrients เพียงพอ
เพิ่มสารอาหารที่จำเป็นต่อการสร้างสมองเช่น โคลีน และ DHA
ระวังไม่ให้ซีด
ฝากครรภ์สม่ำเสมอ เพื่อระวังการคลอดก่อนกำหนด
2. เติมเต็มความต้องการพื้นฐาน
หลังคลอดเติมเต็มความต้องการพื้นฐาน ให้นมเพียงพอ ให้ความอบอุ่น ให้อาหาร ให้การนอนพักที่เพียงพอ สภาพแวดล้อมต่างๆ ดีสำหรับการเจริญเติบโต
3. เล่นกับลูก
การเล่นเป็น 1 ในกิจกรรมที่สร้างพัฒนาการให้ลูกได้ดีที่สุด เป็นการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับลูก ทำให้ลูกมีความมั่นคงทางจิตใจ กระตุ้นพัฒนาการทางภาษา สังคม และจะส่งผลให้ลูกจะมีพัฒนาการอื่นๆ ดีตามไปด้วย
4. นอนให้เพียงพอ
ในช่วงของการนอน สมองจะมีการเก็บรวบรวมการเรียนรู้ที่ผ่านมาในช่วงตื่น และสมองของลูกน้อยจะมีการพัฒนาเป็นอย่างมากในช่วงนอนหลับ ดังนั้น การให้ลูกนอนอย่างเพียงพอ จึงเป็นกระบวนการหนึ่งที่สามารถช่วยในการพัฒนาสมองของลูกน้อยได้
5 . ให้สารอาหารอย่างเพียงพอ
ในช่วงขวบปีแรก สารอาหารมีความสำคัญต่อการพัฒนาสมองของลูก 6 เดือนแรก สารอาหารหลักมาจากนม ถ้าเป็นนมแม่ แม่ควรทานอาหารที่หลากหลาย สารอาหารเพียงพอ หลัง 6 เดือนควรเริ่มให้ทานอาหารที่หลากหลาย ผักหลากสี โปรตีนหลายแบบ เพิ่มสารอาหารโคลีน DHA ธาตุเหล็กให้เพียงพอ เนื่องจากเป็นสารอาหารสำคัญในการพัฒนาสมองของลูกค่ะ
6. อ่านหนังสือด้วยกัน
การอ่านหนังสือ หลักคือการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างพ่อแม่และลูก นอกจากนี้ยังสร้างคลังภาษา รวมทั้งประสบการณ์ผ่านหนังสือ ฝึกความจำทั้งระยะสั้นและระยะยาว ทั้งยังสร้างความสุขให้กับลูกน้อยอีกด้วย คุณพ่อคุณแม่สามารถอ่านหนังสือให้ลูกฟังตั้งแต่อยู่ในท้อง และตั้งแต่หลังคลอดได้เลยค่ะ
7. คุยกับลูกบ่อยๆ
ภาษาสำคัญมากๆ การพูดคุญกับลูกบ่อยๆ เป็นกระตุ้นพัฒนาการทางภาษาของลูกน้อย งานวิจัยพบว่า การพูดกับลูกบ่อยๆ นอกจากสร้างพัฒนาการทางภาษา การพูดแล้ว ยังกระตุ้นความคิด การประมวลผล การเข้าใจตัวเลข ให้ลูกอีกด้วย อย่าลืมร้องเพลงกับลูกด้วย เพราะเสียงเพลงเป็นหนึ่งในการสร้างสมองที่ดีมากๆ ให้แก่ลูกน้อยค่ะ
8. หาของเล่นให้เหมาะกับช่วงวัยและกระตุ้นพัฒนาการ
แม้ว่าพ่อแม่คือของเล่นที่ดีที่สุดของลูก แต่ก็ปฎิเสธไม่ได้ว่าของเล่นกมีความสำคัญ โดยเฉพาะ Fine motor skill ซึ่งสามารถเพิ่มได้จากการเล่นของเล่น นอกจากนี้ของเล่นบางชนิดยังฝึกทักษะการคิด การแก้ปัญหาให้ลูกได้อีกด้วย
9. เลี่ยงหน้าจอ
งานวิจัยหลายงานวิจัยเห็นตรงกันว่า การให้ลูกดูหน้าจอ ส่งผลในทางลบต่อการพัฒนาสมองของลูกน้อย โดยเฉพาะในช่วง 2 ขวบปีแรก หลัง 2 ขวบแนะนำจำกัดเวลา ไม่เกิน 1 ชั่วโมงต่อวัน โดยให้เลือกรายการที่มีประโยชน์ และพ่อแม่คอยแนะนำข้างๆ ค่ะ
10. Stay active
การให้ลูกได้ active ตลอดเวลา ไม่เพียงพอร่างกายแข็งแรง แต่ยังกระตุ้นสาร endorphins สารแห่งความสุข ลดความเครียด สร้างความมั่นใจต่อสิ่งแวดล้อมรอบๆ และกระตุ้น cognitive skills ด้วยค่ะ
11. โฟกัสในการเรียนรู้มากกว่าความจำ
การเล่นคือการเรียนรู้ของเด็ก ไม่ใช่การท่องจำ ยิ่งลูกได้มีโอกาสเรียนรู้มากเท่าไหร่ เส้นใยสมองของลูกน้อยยิ่งมีการเชื่อมโยงและพัฒนามากขึ้นเท่านั้น การท่องจำ ไม่ใช่สิ่งที่บ่งบอกความสามารถหรือความฉลาดของเด็กค่ะ
Takeaway
แม้ว่าเราต้องการให้ลูกเรามีสมองที่ดีมากแค่ไหน อย่างลืมว่า เด็กแต่ละคนมีลักษณะการเรียนรู้ และพัฒนาการที่แตกต่างกัน คุณพ่อคุณแม่ต้องลองกลับมาเอาลูกเป็นจุดตั้งต้น ไม่เปรียบเทียบ และไม่คาดหวังมากจนเกินไป
การเล่นกับลูก ใช้เวลากับลูก ให้ความต้องการพื้นฐานที่ดีกับลูก เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการกระตุ้นสมอง และสร้างลูกให้ฉลาดสมวัยค่ะ
หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์นะคะ แล้วมาติดตามกันได้ใหม่ในบทความหน้าค่ะ
เขียนโดย
พญ. ทานตะวัน จอมขวัญใจ หมอหน่อย