ช่วงเลี้ยงลูก หรือให้นมลูก คุณแม่หลายๆ คนก็แทบไม่มีเวลาพักผ่อน บางครั้งอาจต้องการกาแฟหอมๆ เพิ่มพลังงานระหว่างวัน แต่ก็อาจจะยังเกิดความกังวลใจว่า ช่วงให้นมอยู่จะสามารถกลับมาดื่มกาแฟได้รึยัง? แล้วกาแฟที่แม่ดื่มจะทำให้ลูกนอนไม่หลับหรือไม่? วันนี้หมอหน่อยมีคำตอบเรื่องนี้ มาเล่าให้ฟังค่ะ
ส่วนประกอบสำคัญในกาแฟ ที่อาจส่งผลต่อร่างกายคือ คาเฟอีน(Caffeine) ซึ่งไปกระตุ้นระบบประสาท ทำให้ร่างกายมีความตื่นตัว ระบบประสาทอัตโนมัติทำงานมากขึ้น ซึ่งการดื่มกาแฟนั้นได้แนะนำให้ดื่มในปริมาณที่จำกัดในช่วงที่วางแผนมีลูกและช่วงที่ตั้งครรภ์ (คนท้อง/อยากท้องสามารถดื่มกาแฟได้หรือไม่?)
แล้วคาเฟอีนส่งผ่านทางน้ำนมหรือไม่?
คาเฟอีน (Caffeine) สามารถผ่านทางน้ำนมได้ค่ะ โดยสามารถผ่านน้ำนมได้ประมาณ 1% ของปริมาณคาแฟอีนที่แม่ทานเข้าไป (1) (2) แม้ว่าปริมาณจะดูไม่มาก แต่ทารกไม่สามารถกำจัดคาเฟอีนออกจากร่างกายได้ดีเหมือนในผู้ใหญ่
ในร่างกายของผู้ใหญ่ใช้เวลา 3-7 ชั่วโมง ในการเผาพลาญและกำจัดคาเฟอีนออกจากร่างกาย ในขณะที่ทารกที่การทำงานของตับและไตยังเติบโตไม่ดี ต้องใช้เวลา 65-130 ชั่วโมง ในการกำจัดคาเฟอีนออกจากร่างกาย (3) โดยพบว่า ทารกที่คลอดก่อนกำหนดอาจใช้เวลาในการกำจัดคาเฟอีนนานกว่า ทารกที่คลอดตามกำหนดหรือโตเต็มที่แล้ว
แล้วคุณแม่ที่ให้นมลูกอยู่สามารถดื่มกาแฟได้หรือไม่?
แม้ว่าลูกน้อยจะไม่สามารถกำจัดคาเฟอีน ออกจากร่างกายได้ดีเหมือนผู้ใหญ่ แต่คุณแม่ยังสามารถดื่มกาแฟหรืออาหารที่มีคาเฟอีนได้ในปริมาณที่จำกัด คือ ปริมาณคาเฟอีนต่อวันไม่เกิน 300 มิลลิกรัมต่อวันหรือประมาณ 2-3 แก้วต่อวัน เนื่องจากพบว่า ปริมาณคาเฟอีนระดับนี้ ไม่ได้ส่งผลต่อลูกมากนัก (4)
มีการศึกษาเด็กทารก 885 คนที่แม่ให้นมบริโภคคาเฟอีนมากกว่า 300 มิลลิกรัมต่อวัน พบว่าทารกมีปัญหาเรื่องการตื่นตอนกลางดึก แต่ผลการศึกษาก็ไม่ชัดเจนมากนัก (5)
นอกจากนี้ยังพบว่า การที่แม่ให้นมบริโภคคาเฟอีนมากกว่า 300 มิลลิกรัมมากๆ เช่น 8-10 แก้วต่อวัน ส่งผลโดยตรงต่อทารก คือ อาจมีอาการกระสับกระส่าย ไม่สุขสบาย หรือมีปัญหาเรื่องการนอนได้ (6) อย่างไรก็ตาม การบริโภคคาเฟอีนที่มากเกินไป นอกจากจะส่งผลต่อลูกน้อย ก็อาจส่งผลต่อคุณแม่เอง เช่น อาจจะมีอาการใจสั่น ความดันโลหิตสูง กระสับกระส่าย หรือมีปัญหาด้านการนอนได้เช่นกัน
กล่าวโดยสรุปคือ
คุณแม่ยังสามารถดื่มกาแฟได้ โดยแนะนำให้คาเฟอีนรวมต่อวัน ไม่ควรเกิน 300 มิลลิกรัม หรือ 2-3 แก้วต่อวัน แต่เนื่องจากคาเฟอีน ไม่ได้มีแค่ในกาแฟ แต่ยังมีในชา โกโก้ หรือ Chocolate ด้วย ดังนั้น จำเป็นต้องรวมคาเฟอีนทุกตัวที่ทานในระหว่างวันค่ะ (อ่านเพิ่มเรื่องคาเฟอีน 200 มิลลิกรัมมีในไหนบ้าง?)
หากคุณแม่ท่านไหน ได้ลดปริมาณกาแฟตั้งแต่ช่วงเตรียมตัวท้อง คือทานไม่เกิน 200 มิลลิกรัมต่อวัน หรือ 1-2 แก้วต่อวัน หมอหน่อยแนะนำให้ทานในปริมาณเดิมต่อนะคะ เนื่องจากจะเป็นระดับที่พอดีและไม่ค่อยส่งผลต่อลูกน้อย แต่ยังสามารถสนองความต้องการของแม่ได้ค่ะ
หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ต่อคุณแม่นะคะ แล้วมาติดตามกันได้ใหม่ในบทความหน้าค่ะ
เขียนโดย
พญ. ทานตะวัน จอมขวัญใจ หมอหน่อย (Tantawan Jomkwanjai.MD)